Học nghề - conđường ngắn, cơ hội nhiều: Bài 1: Khi người trẻ không ngại chân lấm, tay dầu

Trong khi rất nhiều bạnchọn đại học, cao đẳng hay du học thì vẫn có không ít bạn trẻ âm thầm tìm hướngđi mới cho mình, đó là học nghề, khởi nghiệp với nghề nông… Rất nhiều ngườitrong số họ đã thành công bằng đôi tay hăng say lao động và không ngừng tìm tòinhững con đường mới.

Hành trình lập thân, lập nghiệp của thanh niên cần những gì, họcngành nghề nào… luôn là câu hỏi khó đối với nhiều bạn trẻ. Tuy nhiên, các bạnđừng chùn bước mà hãy mạnh dạn “phá rào” với hướng đi mới - học nghề.

Theo thống kê của Bộ GD&ĐT, cả nước có hơn 886.000 thí sinhđăng ký dự thi THPT quốc gia năm 2019, trong đó, trên 650.000 thí sinh xéttuyển đại học. Trên 279.000 thí sinh dự thi chỉ để xét công nhận tốt nghiệpTHPT (chiếm khoảng 27,8%). Như vậy, số học sinh này sẽ lựa chọn hướng đi nàocho bản thân?

Để không “phí thanh xuân”…

Sinh ra và lớn lên tronggia đình có truyền thống làm nông nghiệp ở xã Tam Hưng (huyện Thanh Oai, HàNội), điều kiện kinh tế của gia đình Nguyễn Văn Dương không mấy khá giả. Chínhvì vậy, Dương đã sớm có dự định cho bản thân. Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốcgia vừa qua, Dương chỉ dự thi để xét công nhận tốt nghiệp THPT. Trong khi cácbạn bè háo hức từng ngày chờ điểm thi thì Dương đã có hơn một tháng học nghềsửa chữa xe máy ở quận Hà Đông. Dương chia sẻ: “Đây là công việc em rất yêuthích. Hơn nữa, qua thực tế cuộc sống và tham khảo ý kiến từ gia đình, em cũngnhận ra nghề này có nhiều cơ hội phát triển ở quê hương. Các cửa hàng, cửa hiệusửa xe chất lượng ở quê em rất ít”.

Đôi bàn tay lấm lem dầumỡ, Dương cần mẫn với từng chi tiết trên chiếc xe khách mang đến bảo dưỡng. Họcnghề ở đây, Dương không mất chi phí nhiều vì đổi công để lấy kiến thức. Chiềutối, khi học xong, Dương lại bắt xe buýt về nhà.

Ngày càng nhiều bạn trẻlựa chọn học trường nghề. Ảnh: Vương Đức

“Em vừa đỗ tốt nghiệpTHPT. Khi nào có chứng nhận tốt nghiệp, em sẽ nộp hồ sơ đi học trường nghề đểcó kiến thức bài bản hơn. Khi học xong, em dự tính về mở cửa hàng sửa xe máyngay tại nhà”, Dương nói.

Cùng chung chí hướng họcnghề như Dương, Nguyễn Thanh Loan (quê ở xã Đồng Mai, Hà Đông, Hà Nội) cũng chỉtham dự kỳ thi THPT quốc gia để xét công nhận tốt nghiệp. Nhiều bạn khi biết dựđịnh của Loan tỏ ý không tán thành bởi “không được làm sinh viên sẽ phí tuổithanh xuân”. Tuy nhiên, Loan nghĩ khác: “Em đã nhìn thấy rất nhiều anh, chị tốtnghiệp đại học nhưng vô cùng chật vật khi tìm kiếm việc làm. Nhiều người trongsố họ phải đi làm trái nghề, bán hàng online, thậm chí cất bằng đại học đi xinlàm công nhân. Như vậy vừa lãng phí thời gian, lại tốn kém tiền bạc. Em quyếtđịnh đi học nghề ngay từ khi còn trẻ để rút ngắn thời gian tự lập”.

Loan có dự định đi họcnghề may để về “đầu quân” cho các công ty trong khu công nghiệp gần nhà…

Xu hướng chọn trường nghề ngày càng tăng

Đánh giá về thực tế này,ông Trương Anh Dũng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp chorằng, các em chỉ đăng ký thi xét tốt nghiệp THPT nhưng không đăng ký xét tuyểnlà một xu hướng khá mới trong vài năm trở lại đây. Xu hướng này phản ánh thịtrường lao động đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho người lao động, đặc biệtlà lao động trẻ.

Thực tế những năm qua,sau các kỳ thi tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng nghề, các doanh nghiệp tham giatuyển dụng ngay tại trường rất đông. Có những ngành nghề, học sinh, sinhviên còn chưa học xong, doanh nghiệp đã đến đặt vấn đề tuyển dụng. Tại nhữngbuổi lễ tốt nghiệp, thường có từ 80 - 90% học sinh sinh viên được tuyển dụngngay. Thậm chí, doanh nghiệp đến chậm còn không tuyển được lao động theo yêucầu. Có được những kết quả này do chính sách về hướng nghiệp, phân luồng củaNhà nước trong những năm qua đã phát huy hiệu quả. Chính phủ đã chỉ đạo quyếtliệt, Bộ LĐTB&XH phối hợp với Bộ GD&ĐT và các địa phương, tập trung tưvấn, hướng nghiệp cho các em học sinh THPT, THCS. Từ đó, các em có thêm nhữngthông tin bổ ích trong việc lựa chọn con đường nghề nghiệp tương lai của mình,xóa bỏ suy nghĩ đại học mới là con đường duy nhất.

Không gian học tập lýthuyết kết hợp thực hành của sinh viên trường nghề

Hệ thống  giáo dụcnghề nghiệp đã được Nhà nước đầu tư khá mạnh mẽ, các điều kiện bảo đảm chấtlượng được nâng lên, chất lượng và hiệu quả của các trường nghề đã có khởi sắcrõ nét. Trong hai năm vừa qua, tuyển sinh giáo dục nghề nghiệp luôn đạt vàvượt so với kế hoạch đề ra. Sáu tháng đầu năm 2019, hệ thống giáo dục nghềnghiệp đã tuyển sinh học nghề khoảng 1,1 triệu người, đạt 48% kế hoạch;trong đó trình độ cao đẳng, trung cấp khoảng 112 nghìn người; trình độ sơ cấpvà các chương trình đào tạo nghề nghiệp khác khoảng 969 nghìn người. Cũng trong6 tháng đầu năm, có khoảng 200 nghìn lao động nông thôn, người khuyết tật,người dân tộc thiểu số... được hỗ trợ đào tạo nghề trình độ sơ cấp, đào tạo dưới3 tháng. 

Theo ông Trương AnhDũng, năm 2018, có tới 85% học sinh, sinh viên hệ thống giáo dục nghề nghiệp ratrường có việc làm, thu nhập ổn định từ 6 triệu đồng/tháng trở lên. Thực tếtrên cho thấy, nhu cầu của thị trường về lực lượng lao động có tay nghề đã tănglên. Nhiều doanh nghiệp khó tuyển dụng lao động có kỹ năng, tay nghề. Đây làmột lực hút hấp dẫn đối với lao động trẻ tham gia giáo dục nghề nghiệp trướckhi bước vào thị trường lao động.

Thống kê năm 2018 chothấy, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên địa bàn Hà Nội đã hợp tác với 753doanh nghiệp. Trong tổng số học sinh, sinh viên tốt nghiệp có việc làm năm 2018là 113.946 người, có 12.212 học sinh, sinh viên được doanh nghiệp đặt hàng đàotạo từ khi vào học và được tuyển dụng ngay vào làm việc sau khi tốt nghiệp.Doanh nghiệp phối hợp tham gia xây dựng được 302 bộ chương trình, giáo trìnhđào tạo; tham gia giảng dạy 510 ngành nghề; tiếp nhận gần 17.200 học sinh, sinhviên đến thực tập; hỗ trợ trang thiết bị phục vụ đào tạo cho các cơ sở giáo dụcnghề nghiệp được 249 ngành nghề; hỗ trợ kinh phí cho các cơ sở trên 11 tỷ đồng.

Chia sẻ tại Hội nghị“Gắn kết giáo dục nghề nghiệp với thị trường lao động năm 2019”, Phó Giám đốcSở LĐTB&XH Hà Nội Nguyễn Thanh Nhàn chia sẻ, những năm gần đây phụ huynh vàhọc sinh đã có sự thay đổi trong tư duy. Họ không coi đại học là con đường duynhất mà thấy rằng có thể lựa chọn học nghề, tu nghiệp. Vì vậy, tỷ lệ theotrường nghề ngày càng tăng, năm sau cao hơn năm trước.

Bà Nguyễn Thanh Nhàncũng cho rằng, chỉ có gắn giáo dục nghề nghiệp với giải quyết việc làm mới tạonên hiệu quả bền vững. Trong nhiều năm qua, ngành giáo dục nghề nghiệp Thủ đôđã tăng cường làm tốt việc này, bằng cách phối hợp chặt chẽ giữa Sở LĐTB&XHvới Sở GD&ĐT. Hiện nay, nhiều trường trung cấp nghề đã được cấp phép đàotạo văn hóa, học viên ra trường có cả bằng THPT và trung cấp nghề.

                                                                                Theotuoitrethudo.com.vn